Viool van Stradivarius klinkt niet beter dan nieuw gebouwde viool
Het geluid van een klassieke viool is niet beter dan dat van een nieuw gebouwde
viool. Dat blijkt uit een studie die deze week in het Amerikaanse tijdschrift
PNAS staat.
Tassilo Erhardt - hoogleraar muziekwetenschappen aan de Universiteit van
Liverpool
Als violisten de kans krijgen, spelen ze het liefst op een klassieke viool van
Italiaanse makelij, zoals van de befaamde 18de-eeuwse bouwer Stradivarius.
Vanwege de superieure kwaliteit. Althans, zo wil de mythe.
In 2010 bleek al uit een Amerikaanse studie dat violisten bij een blinde test
net zo vaak voor een moderne als voor een klassieke viool kozen. Deze test is nu
herhaald door Franse onderzoekers met meer violen in een concertzaal. Ook nu
kozen de violisten minstens zo vaak voor een moderne viool.
Tien solisten bespeelden elk zes moderne en zes klassieke violen. Eén instrument
bleek favoriet: het was een modern instrument. Verder scoorden de instrumenten
vrijwel gelijk. Dat verbaast Tassilo Erhardt niets. De hoogleraar
muziekwetenschappen aan de Universiteit van Liverpool en barokviolist heeft zelf
ook vaak blinde testen uitgevoerd. 'Dan koos ik zelden voor een klassieker. Ook
nu bouwen vakmensen geweldige violen, de deskundigheid is niet kleiner dan in de
tijd van Stradivarius.'
Volgens Erhardt wordt de violenmarkt, waar vele miljoenen worden betaald voor
antieke violen, voornamelijk gevoed door mythevorming. 'Het is een totaal
irreële markt met prijzen die maar blijven stijgen. Vaak zijn het banken die
zo'n instrument kopen als investering en er dan een grote naam mee laten
spelen.'
Erhardt is blij met uitkomst van de studie. Hij hoopt dat spelers zullen
beseffen dat het zonde is een grote lening af te sluiten om een klassieke viool
te kunnen betalen. 'Alles wat je boven de 20 duizend euro betaalt, betaal je
voor de naam en de mythe.' De perfecte viool bestaat overigens niet, zegt
Erhardt. 'Het is een kwestie van smaak. Net zoals de een liever in een oldtimer
rijdt en de ander in een gloednieuwe Mercedes.'
Toch denkt beroepsvioliste Cecilia Bernardini daar anders over. Zij speelt in
bruikleen op twee oude Italianen. 'Ik heb geluk, zelf kan ik ze niet betalen. Ze
hebben een soort extra ziel. De kwaliteit van de klank is echt anders.' Ooit
bespeelde ze een Stradivarius. Dat was geen onverdeeld succes. Hij was te
grillig. 'Soms was hij briljant, soms liet hij het afweten. Dat heb je bij
moderne instrumenten niet.' Maar nadat de bruikleen van haar violen afloopt, wil
ze mogelijk een moderne kopen. 'Dus ik ben erg blij dat er zulke prachtige
nieuwe worden gemaakt.'
Bron: de Volkskrant d.d. 8-4-2014 (Door:
Ianthe Sahadat)
|